Duidelijke mondelinge vertalingen

Overal ter wereld houdt de mens zich bezig met communicatie. Zowel verbaal als non-verbaal. Ook voor dove mensen en slechthorenden is communicatie niet te vermijden. Om de boodschap goed en duidelijk te laten overkomen, is er een tolk in het leven geroepen. Iemand die de informatie duidelijk en goed omschreven kan vertalen. Een duidelijke vertaling moet aan een aantal eisen voldoen.

Zo zal de vertaling letterlijk moeten weergeven wat er gezegd wordt en alle overbodige informatie weglaten. Denk hierbij aan toevoegingen en wijzigingen. Dit zonder de oorspronkelijke boodschap te vervormen. Niemand is gebaat bij een dubbele content. Dit kan alleen als de tolk neutraal in het gesprek staat en geen eigen meningen er aan toevoegt. Ook niet als hierom gevraagd wordt, aangezien dit verwarring zal scheppen en niets met de vertaling van doen heeft. Als tolk zal je ook snel moeten kunnen schakelen binnen het gesprek. Als één van de partijen plotseling van onderwerp verandert, dan zal de tolk hier adequaat op moeten reageren om het gesprek gaande te houden.

Een luisterend oor, sociale en goede communicatieve vaardigheden zijn een vereiste. De tolk moet zich goed kunnen uitdrukken ten opzichte van de boodschapper en ontvanger. Daarbij is er ook een hoge mate van concentratie vereist om deze werkzaamheden te kunnen volhouden. Sommige gesprekken nemen immers veel tijd in beslag. Niet onbelangrijk is de expertise van een tolk. Er zijn verschillende specialisaties met het bijbehorende vakjargon. Een tolk dat gespecialiseerd is op het gebied van reizen, zal medische informatie niet duidelijk weten over te brengen en visa versa. Via een professioneel tolkbureau weet je zeker, dat je de meest geschikte tolk krijgt toegewezen.

Tolken die een vreemde taal vertalen, houden ook rekening met de grammatica en betekenissen van deze taal. Het komt vaak voor dat een letterlijke vertaling een heel andere uitkomst heeft in onze eigen taal. Een goede tolk weet hier precies op in te spelen, zonder overbodige en dubbele content te geven. Er zijn verschillende soorten tolken in te huren. De tolk kan aanwezig zijn als derde persoon, maar het kan ook telefonisch geregeld worden of via beeldbellen. Er bestaan schrijftolken, gebarentolken en ook een combinatie van het hierboven genoemde is niet ondenkbaar. Voor iedereen is er wel een goede professionele tolk te vinden.

Afstandtolken voor doven

Vandaag de dag zijn er verschillende communicatietechnologieën waar dove personen een beroep op kunnen doen om te communiceren met mensen die wel horen. Toen de beeldtelefonie deel begon uit te maken van het dagelijkse leven, was dit dan ook een zegen voor dove mensen. De beeldtelefonie laat immers zowel gebarentaal als gesproken taal toe. Onderzoek in de Verenigde Staten en Europa toonde aan dat beeldtelefonie perfect als alternatief kan dienen voor simultane communicatie in real-time. Dove mensen kunnen door middel van beeldtelefonie ook onderling communiceren op afstand.

Ook tolken op afstand is hierdoor perfect mogelijk. De dove persoon doet via beeldtelefonie beroep op zijn of haar tolk op afstand en kan tegelijkertijd bellen of face-to-face communiceren met een horende persoon. Telefoontjes kunnen dus door de dove persoon zelf afgehandeld worden en deze is hiervoor niet meer afhankelijk van iemand anders. Zelfs op onverwachte momenten kan hij een beroep doen op de tolk.

Minder kosten
De kosten voor een tolk wordt bovendien gedrukt omdat deze zich niet dient te verplaatsen. Hierbij worden technologische ontwikkelingen zoals  de videoconferentie en snelle internetverbinding toegepast. De tolk kan dus ook meer opdrachten inplannen omdat de reistijd, en dus onnodig tijdverlies, wegvalt. Het is nog vaak zo dat dove mensen geen beroep doen op een tolk voor korte opdrachten om die reden. Afstandstolken via beeldtelefonie biedt dus een veel grotere flexibiliteit. De tolk kan ingeschakeld worden op basis van de noodzakelijkheid en niet op de duur van een opdracht.

Hoe werkt het?
Er zijn dus minsten drie personen betrokken bij het afstandstolken: een dove persoon, een horende persoon en een tolk gebarentaal. Er zijn dan twee mogelijke situaties:

1. Iedereen bevindt zich op een verschillende plaats. De dove persoon belt de tolk op via beeldtelefonie en geeft de tolk het telefoonnummer van de horende persoon. De dove persoon communiceert via gebarentaal met de tolk, die op zijn beurt vertaalt naar gesproken taal voor de horende persoon. Daarna vertaalt de tolk de gesproken taal van de horende persoon in gebarentaal voor de dove persoon.

2. De dove en horende persoon kunnen zich ook op dezelfde locatie bevinden. De tolk bevindt zich thuis of in een callcenter. De dove persoon gebruikt gebarentaal om via de beeldtelefoon te communiceren met de tolk en deze vertaal naar gesproken taal voor de horende persoon.
Op deze manier biedt afstandstolken dus een fantastische uitkomst voor doven!

De deontologie van het tolken

Sociaal tolken is een vorm van tolken die in opdracht van de overheid, een voorziening, een ambtenaar of hulpverlener gebeurt. Aan deze vorm van tolken, die uiteraard zeer specifiek is, is een wel doordachte deontologie verbonden. Deze reikt een kader aan waarbinnen de sociale tolk kan handelen en denken. Het is tegelijk een houvast én een bescherming voor de tolk. Bent u benieuwd wat het beroep van een tolk zoal inhoudt en wat zijn of haar rechten en plichten zijn?
Hierbij een overzicht:

1. De tolk geeft het gesprek zo getrouw mogelijk weer. De tolk laat dus overbodige toevoegingen, wijzigingen of weglatingen vallen. Er wordt een nagenoeg letterlijke weergave gegeven van wat er gezegd wordt.

2. De tolk moet alles tolken wat er tijdens het gesprek wordt gezegd. De tolk moet dus ook de betrokkenen hierop wijzen wanneer één van hen vraagt om bepaalde woorden of zinnen weg te laten.

 3. Er is een strikte geheimhouding van toepassing. De tolk mag de verworven kennis niet gebruiken of onthullen aan derden. Dit wil zeggen dat ook de identiteitsgegevens van de betrokkenen bij het gesprek niet  gedeeld mogen worden met derden en niet misbruikt mogen worden op welke manier ook.

4. De tolk mag enkel opdrachten aanvaarden waarvoor hij de nodige competenties heeft. Bij het vaststellen van communicatieproblemen tussen de betrokkenen en zichzelf, moet de tolk hier meteen melding van maken.

5. De tolk blijft altijd objectief en neutraal. Er mogen door de tolk geen uitspraken gedaan worden over de gesprekspartners, hij mag geen partij kiezen en zeker geen persoonlijke meningen uiten, zelfs niet wanneer iemand hem erom vraagt.

6. De tolk mag een prestatie onderbreken omwille van een gewetensconflict of belangenvermenging. De gesprekspartners moeten in dat geval wel meteen op de hoogte gebracht worden. In geen geval mag er dan verder gegaan worden met de tolkprestatie.

7. De tolk mag de prestatie onderbreken bij lastige situaties of agressie tegen hem / haar. Hiervan worden   de betrokkenen ook direct op de hoogte gebracht en er wordt meteen melding gemaakt aan de tolkendienst.

8. De tolk mag geen cadeaus of andere tegenprestaties ontvangen van de betrokken partijen. Gebeurt dit wel, dan kan dit  als een vorm van corruptie gezien worden en een klacht bij de deontologische commissie tot gevolg hebben of zelfs een strafrechtelijke procedure.

9. De tolk moet altijd zijn afspraken respecteren. Indien dit om de een of andere reden niet mogelijk is, dient de tolkendienst hiervan meteen op de hoogte gebracht te worden.

Een kleine geschiedenis van tolk- en vertaalwerk

Wanneer mensen met elkaar willen communiceren, moeten ze elkaar in de eerste plaats begrijpen. Vanuit dat oogpunt is in feite de activiteit van het tolken en vertalen ontstaan. In 2000 voor Christus waren er in Egypte al vertalers in dienst van de farao’s. De Steen van Rosette is een ander bekend voorbeeld van een vertaalde tekst uit de oudheid. Op de steen, daterend uit het jaar 126, staat een dankbetuiging geschreven op drie verschillende manieren: in hiërogliefen, Demotisch schrift en in het Grieks. Nog een bekende vertaling is de Vulgata, de Latijnse versie van de Bijbel die door Hiëronymus werd gemaakt. Hiëronymus is vandaag de dag nog steeds de beschermheilige van vertalers, schrijvers en blinden.

In de Middeleeuwen vervulden de monniken een belangrijke rol op het gebied van vertaalwerk door het vertalen van religieuze teksten. Dit leidde tot het vooruitstrevende vertaalwerk van onder andere Luther en Erasmus. Ook tijdens de verovering van de Nieuwe Wereld speelden vertalers en tolken een belangrijke rol. Malinche, de tolk en maîtresse van Hernán Cortés, is hier ongetwijfeld het bekendste voorbeeld van. Ze sprak vloeiend Spaans, Maya en Nahuatl en speelde veel geheimen van de Azteken door aan Cortés.

Vertaalde filosofische werken uit de Verlichting waren aan het einde van de achttiende eeuw een inspiratiebron voor de vrijheidsbeweging in Noord- en Zuid-Amerika. De werken waren doorspekt met moraliserende teksten over vrijheid en gelijkheid. Literaire werken werden eigenlijk pas voor het eerst op grote schaal vertaald tijdens de periode van de Romantiek. Het waren vooral schrijvers en dichters zoals Baudelaire en Pound die zich hiermee bezighielden.

De aard van het vertalen heeft door de jaren heen altijd voor de nodige discussie gezorgd. Cervantes deed minachtend ten opzichte van het beroep van tolk of vertaler en de Spaanse filosoof José Ortega y Gasset vond dat vertalen geen nut had, aangezien elke taal zijn eigen kenmerken had en een vertaling  nooit bij de authentieke tekst kon komen. Voor hem was een vertaling dus niet meer dan een benadering van het origineel. De Italianen gingen ooit zelfs een stap verder met hun ‘traduttore traditore’, wat zoveel betekent als dat de vertaler een verrader is.

De moderne vertaler of tolk bevindt zich ergens tussen de glorie van de heilige Hiëronymus en José Ortega y Gasset, die uitblonk in scepticisme. Hij kan terugvallen op kasten vol met woordenboeken en hetinternet dat hem oneindig veel mogelijkheden biedt. De relaties tussen verschillende volkeren worden steeds intensiever waardoor het werk van vertalers en tolken steeds belangrijker wordt. De efficiënte en onberispelijke manier waarop zij hun werk uitvoeren zal door Hiëronymus vanuit het hiernamaals alleen maar toegejuicht worden!

Een tolk Gebarentaal

Een tolk Gebarentaal (ook wel eens foutief doventolk genoemd) is zoveel meer dan iemand die zorgt voor een duidelijke communicatie tussen gesproken taal en gebarentaal. Ze zijn een belangrijke schakel voor doven en slechthorenden. Op school, op het werk of tijdens andere belangrijke aangelegenheden zijn gebarentolken onmisbaar geworden voor deze groep mensen.

Voor doven en slechthorenden moet in het dagelijks leven altijd genavigeerd worden. Zo is
bijvoorbeeld naar de supermarkt gaan op zich is meestal geen probleem en ook het afrekenen aan de kassa gaat gemakkelijk aangezien het bedrag bij de meeste winkels duidelijk aangegeven staat op de kassa. De moeilijkheid zit hem in de details die voor mensen die goed horen vanzelfsprekend zijn. Wat als je wilt informeren of een bepaald artikel nog voorradig is, en de medewerker geeft je een antwoord terwijl hij de andere kant op kijkt? Of hij articuleert zo onduidelijk dat je met liplezen geen steek verder komt? In deze gevallen zou een tolk Gebarentaal alle problemen oplossen. Zij zorgen ervoor dat verbale taal omgezet wordt naar verbale taal en vice versa.

Tolk Gebarentaal zijn is een complex en veeleisend beroep, waarbij grote persoonlijke samenwerking met de cliënt vereist is. Niet iedereen kan zomaar tolk Gebarentaal worden, hiervoor is een aangepaste opleiding vereist. Deze opleiding duurt gemiddeld drie tot vier jaren.

Kinderen met hoorproblemen krijgen tegenwoordig vaak een persoonlijke tolk in de klas krijgen. Dit stelt ze in staat om toch regulier onderwijs te blijven volgen. Het is immers vrijwel onmogelijk voor de leraar om alles apart te gaan uitleggen. Met een persoonlijke gebarentolk kunnen deze kinderen de lessen toch klassikaal volgen..

Door ontwikkelingen van de laatste jaren zijn dove en slechthorende mensen prima in staat om mee te draaien in de maatschappij. Zij kunnen werk vervullen dat ze vroeger wellicht niet konden, door vooruitgang in technologie en beter begrip van de medische condities die met slechthorendheid gepaard gaan. Om die reden kan het ook van belang zijn dat op uw school, bedrijf of vereniging er op belangrijke momenten een tolk Gebarentaal is, zodat zowel de dove of slechthorende als de anderen aanwezigen direct en zonder misverstanden met elkaar kunnen communiceren

De schrijftolk

Iedereen kent uiteraard de klassieke tolk, iemand die luistert naar een spreker en diens woorden mondeling vertaalt voor zijn of haar opdrachtgever. Maar wat als die opdrachtgever doof is? Dan kan de schrijftolk uitkomst bieden. De schrijftolk beschikt over een speciaal toetsenbord dat is aangesloten op een scherm dat bij de dove of slechthorende persoon staat. Deze kan de ingetypte tekst dan lezen. De meeste schrijftolken werken op zelfstandige basis. Het zijn mensen die houden van de flexibiliteit van hun werk, waarbij ze zelf hun tijd kunnen indelen en zelf bepalen of ze een bepaalde opdracht aannemen of niet. Een schrijftolk kan bijvoorbeeld werken in de rechtszaal, voor de politie, op congressen voor televisie, etc. …

Schrijftolken werken echter niet alleen voor bedrijven, maar tolken ook vaak voor particulieren. Een schrijftolk is in eerste instantie een doventolk en meestal werkt deze dan ook voor een individuele persoon. Het kan bijvoorbeeld zijn dat slechthorende werknemers, uiteraard in samenspraak met hun werkgever, een schrijftolk in de arm nemen. Maar het kan evengoed zijn dat een dove zakenman aan een schrijftolk vraagt om notities te maken tijdens een belangrijke vergadering. Er zijn ook steeds meer dove en slechthorende studenten die een beroep doen op de diensten van een schrijftolk. In die gevallen loopt de tolk, vaak in samenwerking met andere tolken, een langere periode mee met de student in kwestie. Dit kan soms wel een volledig schooljaar zijn. Soms worden schrijftolken ook gewoon ingezet bij feestjes, huwelijken of begrafenissen.

Het kan voor een schrijftolk redelijk emotioneel worden, want hij of zij is vaak erg nauw betrokken bij het persoonlijke leven van de opdrachtgever. De tolk is in sommige gevallen een soort psycholoog bij wie de mensen hun hart luchten. Stel je maar eens voor dat je als schrijftolk wordt ingeschakeld door iemand die door een ziekte steeds slechter begint te horen. In eerste instantie hoef je misschien alleen maar te tolken op de ouderavonden op school, maar het kan zijn dat je al snel bijvoorbeeld mee gaat naar een praatgroep waar je klant aan deelneemt. Daarna moet je misschien mee naar het ziekenhuis om te tolken, omdat je klant zich wil laten opereren om zijn gehoor te laten herstellen. Ook kan het zijn dat je nu en dan bij familieaangelegenheden aanwezig bent. Op dat moment zit je dus echt in het leven van je klant en kun je soms ook een band met deze ontwikkelen. Schrijftolken kan dus soms een behoorlijk persoonlijk beroep zijn!

De diversiteit van een tolk

Tolken is een heel divers beroep. Met dit vak ben je veel bezig met taal, maar ook met cultuur. Daarnaast is het erg leuk om op deze manier kennis te maken met diverse instanties. Zo kan het voorkomen dat je gevraagd wordt om voor het ministerie van Buitenlandse zaken aan de slag te gaan, in dit geval zou je dus voor een verdachte in de rechtbank kunnen tolken, maar ook bij een gesprek tussen een advocaat en een gedetineerde aan het werk kunnen. Een tolk maakt het mogelijk dat twee partijen, die elkaars taal niet begrijpen, elkaar toch kunnen begrijpen. Een tolk is in zijn vak vaak de sleutel tot communicatie.

Meestal ga je als tolk als zelfstandig ondernemer aan de slag. Daarom ben je ook zelf verantwoordelijk voor de inkomsten en dus voor de opdrachtgevers. Er zijn een aantal methoden om klanten te werven, dit kan door het verzenden van mailings, door deel te nemen aan netwerkbijeenkomsten, maar ook door lid te worden van een beroepsorganisatie. Op deze manier heb je een extra 'bewijs' van kwaliteit en ben je ook te vinden in hun adressenbestand. Het gevolg van het ondernemerschap is dat je ook zelf verantwoordelijk bent voor de boekhouding.

Eén van de belangrijkste dingen die een goede tolk moet beheersen is het goed om kunnen gaan met stress. Ook het snel kunnen schakelen in een gesprek is erg belangrijk, als een spreker onverwachts een ander onderwerp aansnijdt, moet je wel adequaat en accuraat kunnen reageren. Wat verder belangrijke punten zijn, is het goed om kunnen gaan met mensen en goed naar ze kunnen luisteren, zelfstandig kunnen werken, communicatief vaardig zijn en energiek zijn, aangezien sommige gesprekken soms urenlang duren.

Er zijn diverse disciplines waar een tolk zich in kan specialiseren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het tolken in een medische omgeving. Hiervoor is wel een specifieke medische woordenschat van belang. Het zou namelijk voor de opdrachtgever en de tolk bijzonder vervelend zijn als tijdens het uitvoeren van de opdracht zou blijken dat de tolk het vakjargon onvoldoende beheerst. Als u een tolk inhuurt bij een professioneel bureau bent u er zeker van dat u altijd ervaren tolken inhuurt die precies weten waar ze het over hebben.

Wanneer een tolk na een gesprek hoort dat het net was alsof de tolk niet aanwezig was, omdat het allemaal zo makkelijk verliep, is dat een mooi compliment en geeft dit voldoening, al zou dit een vanzelfsprekend iets moeten zijn. De tolk moet ten allen tijde op de achtergrond blijven en alleen informatie doorgeven.

Steenkolenengels

Veel Nederlanders spreken een aardig woordje Engels, Frans of Duits dankzij de talenvakken die ze vroeger op de middelbare school hebben gehad. Ongemerkt maken ze toch heel veel fouten wanneer ze zinnen of uitdrukkingen woord voor woord vertalen. Als dit in het Engels gebeurt, spreken we van 'steenkolenengels'. De oorsprong van de term steenkolenengels ligt in de zeevaartgeschiedenis van Nederland. In het begin van de negentiende eeuw spraken Nederlandse havenarbeiders op een gebrekkige manier Engels met de bemanning van Britse steenkolenboten. Een aantal uitdrukkingen bestaat tot op de dag van vandaag in het Nederlands.

Steenkolenengels was oorspronkelijk de hybride taal die ontstond door het contact tussen Nederlandse en Engelse scheepvaartarbeiders. In het Engels wordt steenkolenengels vertaald met 'Dunglish', een samentrekking tussen Dutch en English. Een voorbeeld van een Nederlandse uitdrukking die uit het Engels komt is 'alle hens aan dek', een vertaling van 'all hands on deck'. Tegenwoordig verstaan we onder steenkolenengels de taal van Nederlandstalige mensen die gebrekkig Engels spreken. Het gaat om incidentele fouten, die vaak heel grappig klinken. 'I hate you welcome in this town where all the Oranges are buried,' zei bijvoorbeeld een Nederlandse oud minister-president tegen Brits oud-minister Churchill om hem te verwelkomen in Delft.

 Een veelgemaakte fout is dat een zin letterlijk wordt vertaald, zonder te letten op de Engelse grammatica. Een voorbeeld is: 'I have it cold'. Het kan ook om betekenisfouten gaan: 'to handle in arms' betekent niet 'in wapens handelen'. De correcte vertaling is namelijk 'to trade in arms'. Handelen en handle zijn zogenaamde valse vrienden. Het kan verder gaan om fouten die te maken hebben met onbekendheid met de culturele context. Engelsen hebben een veel beleefdere manier van spreken dan de Nederlanders. In het Engels zeg je dan ook niet plompverloren: 'Give me the book' maar 'Would you mind giving me the book?' Bij steenkolenengels gaat het puur om fouten in het gebruik van het Engels. Met Nederengels daarentegen wordt gerefereerd aan het veelvuldige gebruik van Engelse termen in het Nederlands. Het gaat hier niet om taalfouten, maar om managers taal zoals 'outsourcen' en uitdrukkingen uit de voetbalwereld, zoals 'passen' (een bal afgeven).

Het moge duidelijk zijn dat gebrekkig steenkolenengels, steenkolenfrans of steenkolenduits de communicatie niet altijd ten goede komen. Bij belangrijke zakelijke gesprekken met veel specialistische vaktaal is het echter wel belangrijk dat er geen twijfels ontstaan over de inhoud van het gesprek. Een professionele tolk of ervaren vertaler is dan geen overbodige luxe!

Een goede tolk

Het doel van tolken is een boodschap te begrijpen in de brontaal en over te brengen aan één of meerdere personen in de doeltaal. Het is erg belangrijk voor een tolk om beide talen perfect te beheersen; hij heeft namelijk geen tijd om na te denken over hoe hij die ene zin nu uit zou kunnen leggen, hij moet de zin of het verhaal van de spreker begrijpen en deze uitleggen (en niet vertalen, wat veel mensen denken) aan de luisteraar binnen enkele seconden.

Tolken worden vaak gebruikt bij interviews, in dat geval moet hij de vragen en antwoorden in beide talen kunnen verwoorden. Wanneer er een tolk wordt gebruikt om de boodschap van een buitenlandse spreker te vertolken kan dit op twee manieren gebeuren: met consecutief of simultaan vertolken. Bij de eerste vorm van tolken stopt de spreker na elke zin zodat de tolk deze uit kan leggen aan het publiek, in tegenstelling tot simultaan vertolken, waarbij de tolk een samenvatting geeft van wat de spreker heeft gezegd. Deze laatste vorm wordt vooral gebruikt wanneer het grootste deel van het publiek de spreker verstaat, er wordt daarom alleen een samenvatting gegeven aan de paar mensen die de taal van de spreker niet begrijpen. Deze tweede vorm van tolken wordt ook gebruikt wanneer een interviewer op tv zelf tolkt, hij geeft dan een samenvatting van wat er is gezegd. Dit is vaak het geval wanneer een interview in het Engels is, een taal die veel mensen begrijpen.

Een speciale tolkvorm is de gerechtstolk. Deze tolk is nodig als een getuige, civiele partij of verdachte tijdens een proces geen Nederlands spreekt en/of begrijpt aangezien er volgens de Nederlandse wetgeving alleen Nederlands mag worden gesproken tijdens een proces bij de rechtbank. In tegenstelling tot andere tolken, moet een gerechtstolk vooraf beëdigd worden.

Waar moet een goede tolk over beschikken? Het is natuurlijk duidelijk dat een goede taalkennis essentieel is, maar het is ook uiterst belangrijk dat een tolk een zeer hoog concentratievermogen heeft, aangezien hij enkel over secondes beschikt om een boodschap te begrijpen en over te brengen in een andere taal. Ook neutraliteit is nodig, de tolk moet namelijk niet zijn mening maar die van de spreker laten doorschijnen tijdens zijn vertolking.

Tolken - hoe werkt dat?

Voor veel Nederlanders is tolken een illuster beroep dat gehuld is in mysterie. Is tolken heel makkelijk of is het juist ongelooflijk lastig? Schrijven tolken alles in rap tempo op of werken ze met een soort geheimschrift dat alleen zij kunnen lezen? Kort samengevat: hoe werkt dat precies, tolken?

Voordat we vaststellen wat een tolk doet, is het handig om te weten wat een tolk precies is. Tolken zijn in feite vertalers die ter plaatse een mondelinge boodschap vertalen. Ze hebben geen tijd om te dubben over een enkel woord en ze moeten over een uitstekend geheugen beschikken om al die informatie in hun hoofd te ordenen. Tolken moeten sociaal zijn en professioneel overkomen. Ook moeten ze steengoed in improviseren zijn.

Een tolk zal zichzelf nooit een vertaler noemen. Voor de leek is dat heel verwarrend, want tolken
vertalen toch? “Nee, tolken tolken en vertalers vertalen,” zal een tolk je uitleggen. Hij heeft nog gelijk ook, want tolken en vertalen zijn twee heel verschillende disciplines. Sterker nog, goede vertalers zijn over het algemeen slechte tolken en vice versa. Vertalers moeten doorgaans heel secuur zijn en van elke komma begrijpen waarom die er staat. Perfectie is de standaard van een goede vertaler. Ze kunnen vaak minuten, soms wel uren over een woordje twijfelen. Tolken kunnen zich zulke tijdsbestekken absoluut niet permitteren. Ze moeten juist vanuit de losse pols werken en vaak tevreden zijn met hun vertolking, ook al weten ze dat er een beter alternatief bestaat voor dat ene lastige woord.

Er bestaan verschillende tolkvarianten. Het bekendst is de tolk die bij zijn klanten aan tafel schuift en dan tolkt wat de gesprekspartners tegen elkaar zeggen. Het tolken vindt daarbij om de beurt plaats: Persoon A zegt iets, de tolk tolkt, persoon B geeft antwoord. Dat type tolken heet consecutief tolken. Het tegenovergestelde bestaat ook. Persoon A spreekt aan een stuk door en de tolk geeft tegelijkertijd zijn vertolking door aan persoon B. Dit type tolken heet simultaantolken en is slechts voor weinig tolken weggelegd. Denk je maar eens in: niet alleen moet je tegelijkertijd kunnen luisteren en spreken, je moet ook nog tussendoor even de boodschap in een andere taal omzetten. Het moge duidelijk zijn: tolken is een uniek en uitdagend beroep.