De deontologie van het tolken

Sociaal tolken is een vorm van tolken die in opdracht van de overheid, een voorziening, een ambtenaar of hulpverlener gebeurt. Aan deze vorm van tolken, die uiteraard zeer specifiek is, is een wel doordachte deontologie verbonden. Deze reikt een kader aan waarbinnen de sociale tolk kan handelen en denken. Het is tegelijk een houvast én een bescherming voor de tolk. Bent u benieuwd wat het beroep van een tolk zoal inhoudt en wat zijn of haar rechten en plichten zijn?
Hierbij een overzicht:

1. De tolk geeft het gesprek zo getrouw mogelijk weer. De tolk laat dus overbodige toevoegingen, wijzigingen of weglatingen vallen. Er wordt een nagenoeg letterlijke weergave gegeven van wat er gezegd wordt.

2. De tolk moet alles tolken wat er tijdens het gesprek wordt gezegd. De tolk moet dus ook de betrokkenen hierop wijzen wanneer één van hen vraagt om bepaalde woorden of zinnen weg te laten.

 3. Er is een strikte geheimhouding van toepassing. De tolk mag de verworven kennis niet gebruiken of onthullen aan derden. Dit wil zeggen dat ook de identiteitsgegevens van de betrokkenen bij het gesprek niet  gedeeld mogen worden met derden en niet misbruikt mogen worden op welke manier ook.

4. De tolk mag enkel opdrachten aanvaarden waarvoor hij de nodige competenties heeft. Bij het vaststellen van communicatieproblemen tussen de betrokkenen en zichzelf, moet de tolk hier meteen melding van maken.

5. De tolk blijft altijd objectief en neutraal. Er mogen door de tolk geen uitspraken gedaan worden over de gesprekspartners, hij mag geen partij kiezen en zeker geen persoonlijke meningen uiten, zelfs niet wanneer iemand hem erom vraagt.

6. De tolk mag een prestatie onderbreken omwille van een gewetensconflict of belangenvermenging. De gesprekspartners moeten in dat geval wel meteen op de hoogte gebracht worden. In geen geval mag er dan verder gegaan worden met de tolkprestatie.

7. De tolk mag de prestatie onderbreken bij lastige situaties of agressie tegen hem / haar. Hiervan worden   de betrokkenen ook direct op de hoogte gebracht en er wordt meteen melding gemaakt aan de tolkendienst.

8. De tolk mag geen cadeaus of andere tegenprestaties ontvangen van de betrokken partijen. Gebeurt dit wel, dan kan dit  als een vorm van corruptie gezien worden en een klacht bij de deontologische commissie tot gevolg hebben of zelfs een strafrechtelijke procedure.

9. De tolk moet altijd zijn afspraken respecteren. Indien dit om de een of andere reden niet mogelijk is, dient de tolkendienst hiervan meteen op de hoogte gebracht te worden.